Miskraam

Bij één op de vijf zwangerschappen (20%) treedt er in het eerste trimester (tot 14 weken) vaginaal bloedverlies op. Dit wordt door veel vrouwen als verontrustend ervaren. Toch is bij slechts de helft hiervan sprake van een miskraam.

Onschuldig bloedverlies

Er zijn een aantal onschuldige situaties waarin bloedverlies kan optreden. Er is dan géén sprake van een miskraam. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• Innestelingsbloeding: Door de ingroei van het vruchtje in het baarmoederslijmvlies kan er een bloeding optreden. Dit gebeurt meestal tussen de vierde en zesde week van de zwangerschap.
• Contactbloeding: Zodra je zwanger bent zijn de cellen aan de buitenkant van de baarmoedermond extra gevoelig. De baarmoedermond bevindt zich in de vagina. Door druk of aanraking kunnen deze cellen snel gaan bloeden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren na gemeenschap (vrijen), persen op harde ontlasting, lichamelijke belasting of veel hoesten.
• Overige oorzaken: Als je aambeien hebt kan het zijn dat het bloedverlies hiervan afkomstig is. Ook een onopgemerkt snijwondje na het scheren is weleens de oorzaak. Soms heeft iemand bloedingen zonder dat de zwangerschap in gevaar is, maar er is dan geen duidelijke reden aan te wijzen.

Hoe herken ik een miskraam?

Het verloop van een miskraam is bij iedereen anders. Maar over het algemeen begint het met vaginaal bloedverlies dat in hoeveelheid toeneemt. De bloeding kan binnen enkele uren tot dagen toenemen en kortdurend (6-12 uur) hevig zijn. Dit kan gepaard gaan met weeën achtige pijn, of (hevige) menstruatiepijnen. Ook kan iemand stolsels of stukjes weefsel (baarmoederslijmvlies) verliezen. Het verlies van het vruchtje is niet altijd duidelijk zichtbaar. Nadat de zwangerschap is afgestoten zal het bloedverlies en de buikpijn afnemen. Het bloeden na een miskraam kan twee tot drie weken duren, maar meestal is het binnen tien dagen gestopt. Meestal wordt een miskraam veroorzaakt door een (genetische) afwijking van het embryo, waardoor het niet levensvatbaar is.

Echo

Wij kunnen echoscopisch vaststellen of de zwangerschap intact is, of dat er sprake is van een miskraam. Meestal wordt er een inwendige (vaginale) echo gedaan. Voor een inwendige echo is het gunstig om met een semi volle blaas naar de afspraak/controle te komen.

• De echo is goed: Vanaf ongeveer 6 weken is het mogelijk om de hartslag te zien van het embryo. Het vaststellen van hartactie maakt de kans op een miskraam een stuk lager. Maar ondanks een goede echo is een miskraam nog niet uit te sluiten. Dit betekent dat de zwangerschap op het moment van de echo intact is, maar dit wil niet zeggen dat het zo blijft. Indien nodig zal de echo enkele weken later worden herhaald.
• De echo is niet goed:  Je bent minimaal in de 7^e week van de zwangerschap maar er is helaas geen hartactie te zien in het embryo. Samen zullen wij bespreken of er een mogelijkheid bestaat dat je minder ver in de zwangerschap bent bijvoorbeeld bij een onregelmatige cyclus of zwangerschap kort na de geboorte van een ander kind.
• De echo is onduidelijk: Als iemand nog heel pril zwanger is (voor de 6e week), dan kan het zijn dat de wij geen hartactie zien, omdat het hartje nog moet gaan beginnen met kloppen. Je kan dan dus nog niet vast stellen of er sprake is van een miskraam. De echo zullen wij dan binnen enkele weken herhalen. Wanneer wij geen zwangerschap kunnen vaststellen die in de baarmoeder is ingenesteld, dan bestaat de mogelijkheid van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, EUG genoemd. Een EUG is erg zeldzaam, en het vaststellen ervan is lastig. Wanneer er een vermoeden bestaat op een EUG dan zullen wij je doorverwijzen naar de gynaecoloog voor nader onderzoek.

Wat te doen bij een miskraam?

Na het vaststellen van een miskraam zijn er een paar opties:

• Een spontaan verloop afwachten.
• De miskraam opwekken met medicijnen.
• Een curettage laten verrichten.

Onderstaand wordt iedere optie uitgelegd. De genoemde voor- en nadelen zullen per persoon misschien verschillend worden ervaren.

Een spontaan verloop afwachten

Nadat met de echo is vastgesteld dat er sprake is van een miskraam kan er worden afgewacht tot de miskraam vanzelf plaats zal vinden. Binnen twee weken na de echo is bij 60% van de vrouwen het bloedverlies op gang gekomen. Het is medisch verantwoord om zeker twee tot drie weken af te wachten. Voordelen hiervan zijn dat de miskraam in de eigen omgeving kan worden doorgemaakt, en het verdriet thuis kan worden beleefd. Het is het meest natuurlijk en zo worden de complicaties van medische ingrepen vermeden. Een nadeel is de emotionele belasting en dat je zwangerschapsklachten (zoals misselijkheid) nog kunnen blijven. Ook bestaat er de kans dat je alsnog een curettage nodig hebt, wanneer de miskraam niet (volledig) is doorgezet of bij overmatig bloedverlies.

De miskraam opwekken met medicijnen

Het medicijn Misoprostol veroorzaakt baarmoedersamentrekkingen, waarna in 90% van de gevallen de miskraam zal optreden. Dit medicijn is oorspronkelijk bedoelt voor maag- en damproblemen. Het bleek ook zeer geschikt voor verloskundige doeleinden maar is hier desondanks niet voor geregistreerd. Bij het opwekken van de miskraam met Misoprostol tabletten is de kans op complicaties net zo laag als bij het afwachten van een spontaan verloop. Het voordeel is dat de miskraam in de eigen omgeving kan worden doorgemaakt, en het verdriet thuis kan worden beleefd. Een nadeel is de emotionele belasting en dat je zwangerschapsklachten (zoals misselijkheid) nog kunnen blijven. Ook bestaat er de kans dat je alsnog een curettage nodig hebt, wanneer de miskraam niet (volledig) is doorgezet of bij overmatig bloedverlies.

Een curettage laten verrichten

Een curettage is een medische ingreep uitgevoerd door een gynaecoloog. Het zwangerschapsweefsel wordt operatief uit de baarmoeder verwijderd.Deze ingreep gebeurt onder volledige narcose tijdens een dagopname.Als je een curettage wilt dan zullen wij je verwijzen naar de gynaecoloog. Meestal is een afspraak mogelijk binnen drie tot zeven dagen. Je krijgt dan eerst een informerend voorgesprek met een gynaecoloog/arts, en daarna met de anesthesist. Daarna zullen ze met je afspreken wanneer de ingreep wordt verricht. Het gehele traject, van verwijzing tot aan de curettage, neemt al snel 1 tot 1,5 week in beslag.

Het voordeel is dat een curettage 99% effectief is en het heeft een relatief controleerbaar verloop. De nadelen liggen op het vlak van medische complicaties, zoals infectie, beschadiging (perforatie) van de baarmoeder, incomplete curettage, narcose risico’s en kans op verklevingen (die weer nadelig zijn voor je vruchtbaarheid).

Wanneer moet ik de verloskundige bellen?

Als je vaginaal bloedverlies hebt, ga dan bij jezelf na of het mogelijk één van de onschuldige oorzaken (zie bovenstaand) kan hebben. Is dit niet het geval, of ben je ongerust, neem dan contact met ons op. Bel in ieder geval bij:

• Ruim bloedverlies. Dat wil zeggen bij (meer dan) een gewone menstruatie.
• Klachten zoals duizeligheid, flauwvallen, sterretjes zien in combinatie met ruim bloedverlies.
• Buikpijn / krampen
• Koorts, >38 graden Celsius.
• Je mag paracetamol gebruiken tegen de buikpijn. Neem altijd twee tabletten per keer. Je mag maximaal 3000 tot 4000 mgr. per 24 uur. Dus dat is 3 tot 4 keer twee tabletten van 500 mgr
• Te veel buikpijn ondanks paracetamol.
• Om infectie tegen te gaan mag je geen gemeenschap hebben zolang het bloedverlies duurt. Ook een bad wordt afgeraden. Gebruik geen tampons, maar gewoon maandverband.
• Als je weet dat je bloedgroep rhesus negatief is, meld dit dan bij je verloskundige. Soms is het dan nodig dat je een injectie krijgt met rhesus-antistoffen.

Een volgende zwangerschap

Als je één miskraam hebt meegemaakt dan is de kans op herhaling in een volgende zwangerschap niet of nauwelijks verhoogd. Ongeveer 10%. Positief bekeken is er dus 90% kans op een goede zwangerschap!
Na een miskraam is je vruchtbaarheid gelijk aan daarvoor. Er is medisch niets op tegen om na een miskraam en/of curettage direct weer zwanger te worden. Echter veel vrouwen vinden het prettig om in ieder geval één menstruatie af te wachten voordat ze weer zwanger worden. Het geeft een bevestiging dat de miskraam compleet was.
Denk ook bij een volgende zwangerschap aan het gebruik van foliumzuur. Ben je een roker? Probeer dan te stoppen. Rokende vrouwen maken vaker een miskraam mee dan vrouwen die niet roken. Ook het gebruik van alcohol kan het zwanger worden nadelig beïnvloeden.

Verdriet

Hoe mensen omgaan met de verwerking van een miskraam is per persoon verschillend. Een miskraam is veelal het verlies van een gewenste zwangerschap. Soms hebben vrouwen vooraf al geen goed gevoel over de zwangerschap, zeker als er sprake was van bloedverlies. De echo bevestigt dan het voorgevoel. Voor anderen is het slechte nieuws als een donderslag bij heldere hemel. Hoe dan ook, neem tijd voor verwerking, geef je verdriet de ruimte. Praat er over met mensen in je omgeving. Er zijn veel meer “lotgenoten” in je eigen omgeving dan je zou denken.

Bij een miskraam voelen veel vrouwen zich schuldig en vragen zich af of iets in hun handelen de miskraam zou hebben veroorzaakt. Deze gevoelens zijn veelal onterecht.  Je krijgt geen miskraam van een paracetamol, stress, vrijen, een boodschappenkrat tillen etc. Een miskraam is in veruit de meeste gevallen op basis van een (spontane, niet erfelijke) afwijking in de chromosomen van het embryo. Het embryo zou dan nooit kunnen uitgroeien tot een gezonde baby. Een miskraam wordt dus meestal veroorzaakt door deze natuurlijke selectie.

Tijdens de periode en na de periode van de miskraam word je begeleid door je verloskundige. Door controles op de praktijk of telefonische contactmomenten houden we contact. Voor iedereen ligt de behoefte aan begeleiding anders, wij horen dan ook graag wat je van ons nodig hebt.

Het kan zijn dat je ondanks onze begeleiding meer hulp wenst dit kan via onderstaande hulporganisaties. Voor persoonlijke begeleiding verwijzen wij je graag door naar Irma Molenaar.